काठमडौं । दाङको घोराही उप–महानगरपापिलकाका मौरीपालन गर्दै आएका किसानले मह आयातमा रोक लगाउन माग गरेका छन् ।
महले बजार पाउन नसकेपछि मौरी पालेर जीविका चलाउँदै आएका किसान समस्यामा पर्न थालेका छन् । नेपाल मौरीपालक सङ्घ दाङका अध्यक्ष दिनेश ओलीले बजारीकरणको मुख्य समस्याले गर्दा यो व्यवसायमा लागेका किसान घट्दै जान थालेको बताए ।
घोराही उपमहानगरपालिका–१८ गिठेपानीमा चुन्वाङ एपिकल्चर मौरीफार्ममार्फत व्यावसायिक मौरीपालन गर्दै आएका ओलीले चरन अभाव र विदेशी महको आयातका कारण स्वदेशमा मौरीपालन गर्ने किसान समस्या पर्न थालेको बताए । उनले भने, “बजारमा विदेशी मह बिक्री भइरहेको छ । नेपाली मह घरमा थन्क्याउनुपर्ने बाध्यता छ ।” मौरी चराउन जाँदा विषादिका कारण मह राम्रो नहुने, जलवायु परिवर्तनले तोरीको उत्पादनमा कमी आउँछ भन्ने गलत धारणालगायत कारणले पनि किसान समस्यामा पर्ने गरेका छन् ।
“किसान पलायन हुनुको मुख्य कारण चरन क्षेत्रको अभाव त छँदै थियो तर अहिले बजारीकरणको समस्या झन् बढी भयो । आयातित महले नेपाली बजार भरिएको छ । विभिन्न ब्राण्डका नाममा विदेशी मह बिक्री हुने गरेको छ,” ओलीले भने । यसलाई रोक्न सके मात्र यहाँका मौरीपालक किसानलाई सहज हुने उनको भनाइ छ ।
मौरीपालक किसान ओली विगत १५ वर्षदेखी मौरीपालन व्यवसायमा संलग्न छन् । १० घारबाट व्यवसाय सुरु गरेका उनको अहिले ८० घार मौरी छन् । कुनै समय एक सय ५० घारसम्म मौरी भएको बताएका उनले पछिल्लो समय विभिन्न समस्याले गर्दा केही घटाएको सुनाए । बाहिरबाट आउने मह सस्तो मूल्यमा आउने भएकाले पनि यहाँको महले उचित मूल्य पाउन नसकेको उनको ठम्याइँ छ । यो वर्षको पनि केही मह अझै बिक्री गर्न बाँकी रहेको उनले बताए । सरकारीस्तरबाट पनि मौरीपालक किसानले भोग्दै आएको समस्या समाधानका लागि पहल गरिदिए सहज हुने भनाइ ओलीको छ ।
तोरीको स्रोतमा अत्यधिक विषादी प्रयोग गर्ने भएकाले मह मर्ने समस्या रहेको छ। अहिले दाङमा मौरी व्यावसायिक रूपमा पालन गर्नेको सङ्ख्या आठ सय बढी छ । उनले एक घारबाट वार्षिक २५ किलोसम्म मह उत्पादन गर्दै आएको भए पनि यसैबाट किसानको जीवनस्तर माथि उठाउने सम्भावना नभएको बताउँछन् । आगामी दिनमा सबै मौरीपालक किसानलाई नेपाल मौरीपालक सङ्घमा गोलबद्ध गरी अहिले भइरहेको समस्या समाधान गर्नेतर्फ लाग्ने किसान ओली बताउछन् ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्