सिन्धुपाल्चोक । जिल्लामा वर्षेनी हुने आगलागी तथा वन डढेलोको घटना निवारणका लागि स्वयंसेवक खटिएका छन् ।
डिभिजन वन कार्यालयमार्फत स्थानीय तह, वडा तथा सामुदायिक वनसम्म पुगेर सचेतना कार्यक्रम सुरु भएको भइरहेको छ ।
वन अभियन्ता, हरित स्वयंसेवक, डिभिजन वन कार्यालय र सामुदायिक वन समितिको सक्रियतामा सचेतनाँसगै अग्निरेखा निर्माण र नियन्त्रित डढेलोका काम शुरु गरिएको हो ।
डिभिजन वन कार्यालय चौतारा, गौराती र कल्लेरी सामुदायिक वन समिति र हरित स्वयंसेवकको सक्रियतामा अग्निरेखा निर्माण गरिएको हरित स्वयंसेवक शारदाप्रसाद चालिसेले बताएका छन् ।
समुदायको नजिक रहेको र पर्यटकीय रुपमा परिचित वनलाई अग्निरेखा निर्माण गर्दै आएको चालिसेले बताए । जिल्लाका अन्य सामुदायिक तथा कवुलियती वनमा पनि अग्निरेखा निर्माण गरिने उनले सुनाए ।
‘सामुदायिक वनमा आगलागी नियन्त्रणमा लिने, अग्निरेखा निर्माण गर्ने, सडक क्षेत्रमा जम्मा भएका पत्कर जम्मा गरी नियन्त्रित डढेलोको काममा स्वयंसेवक परिचालित भएका छन्’– चालिसेले भने, ‘जिल्लाभर सचेतना कार्यक्रमलाई प्राथमिकता र प्रभावकारी बनाउँदै डढेलो नियन्त्रण गर्न तत्पर छौँ ।’
डढेलो नियन्त्रण गर्न स्थानीय तह र समुदायसम्म सचेतनाको कार्यक्रम गरिएको डिभिजन वन कार्यालय चौताराका प्रमुख मदन कँडेलले बताए ।
‘डिभिजन तथा सव डिभिजन कार्यालय, हरित स्वयंसेवक र स्थानीय तहले समेत तालिम, माइकिङमार्फत सचेतना फैलाइरहेका छन्’, कँडेलले भने, ‘डढेलो नियन्त्रणमा गम्भीर हुन अनुरोध गरिएको छ । डढेलो तथा आगलागी नियन्त्रण सहायता सामग्री तीनैवटा सुरक्षा संयन्त्रलाई तालिमसहित वितरण गरिएको छ ।’
उनका अनुसार जंगली जनावर र मानववीचको द्वन्द्व, प्रतिशोध, घाँस उम्रने आशले डढेलो लाग्ने गरेको छ ।
सामुदायिक वन समितिको निष्क्रियता, वन सामग्रीको प्रयोगमा ह्रासका कारण पनि वन संरक्षणमा चुनौती थपिएको हो । डिभिजन प्रमुख कँडेलका अनुसार डढेलो लगाएमा वन ऐन, २०७६ अनुसार विगो असुल गरी ६० हजार जरिवाना र तीन वर्ष कैदको व्यवस्था छ । वनलाई जीविकोपार्जनमा जोड्न सके वन जोगिने सामुदायिक वन उपभोक्ता महासंघका कार्यक्रम संयोजक यज्ञ दंगाल बताउँछन् ।
वन क्षेत्रमा गतवर्ष जिल्लाभर तीन हजार चार सय हेक्टर क्षेत्र डढेलोले नष्ट भएको थियो । यो वर्ष जिल्लाको त्रिपुरासुन्दरी, भोटेकोशी र जुगल गाउँपालिकाको ८२ हेक्टर वन डढेलोका कारण नष्ट भएको छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्